Planisaziun digl archiv cultural

Cronologia

2015
Atun 2015	Il FcT retscheiva la summa da 500 000 frs. unida cun la cundiziun d’ereger in Archiv cultural en Tujetsch (ACT).
11.11.2015	La suprastonza dil FcT cun Anderas Pfister sentaupa cun Gion Caminada el Museum La Truaisch Sedrun.
2016
27.11.2016	Ord il protocol dalla radunonza annuala dil FcT „La situaziun ei semidada anetgamein. Ina persuna simpatisanta per la cultura tuatschina e per l’idea d’in archiv cultural en nossa val, ha schenghegiau al forum ina gronda summa unida cul ferm giavisch ch’il FcT realiseschi in archiv cultural. Nus essan pli che ventireivels e savein bien grau ed ina tala gesta lai buca engraziar avunda. Ussa ein las portas aviartas per nies desideri e nos plans da varga in decenni. Nossas ponderaziuns van en direcziun da realisar in local pigl archiv cultural unius cul Museum La Truaisch, numnadamein egl ost da quel. Giavischeivel fuss ord nossa vesta era quei mument l’engrondaziun dalla partiziun da mineralias e dalla sala ed ina nova entrada e quei entras la vischnaunca. Cul sustegn dil forum obteness la val en in liug in center cultural historic, il museum, in archiv cultural, ina biblioteca documenatra ed ina partiziun da mineralias per presentar nossa cultura da cavar cristallas e las mineralias a moda pli intressanta ed efficienta.“
12.02.2016	La Quotidiana rapporta davart quella donaziun. Il medem artechel suonda ella Tuatschina. LQ 02-12-2015
08.02.2016	Sentupada da Tarcisi cun Gion Caminada e siu fegl a Mustér. Discussiun e patratgs en caussa.
19.02.2016	Scriver alla suprastonza communala. Informaziun davart la donaziun, nossa incumbensa per realisar in ACT e nossas ideas per ina tala realisaziun. Scriver
29.02.2016	Presentaziun da nossa idea all’entira suprastonza commuanla entras president dil FcT Andre Schmid e Tarcisi Hendry.
11.04.2016	La suprastonza communala conceda in credit da 25 000 frs. Il FcT separticipescha cun 5000 frs. La lavur da projectar vegn surdada a Gion Caminada, ils cuosts ein tenor offerta 21 669 frs. Ella cumissiun vegnan eligi: Mario Hitz, gerau, (vischnaunca); Ciril Monn, (mineralias); Tumaisch Valier, (FcT); Andre Schmid (FcT) e Tarcisi Hendry (FcT).
30.05.2016	Emprema radunonza dalla cumissiun MLT/ACT. Incumbensa al plansiader Gion Caminada – Vasta entrada e tualettas – Slargiament sutterran dalla partiziun da mineralias viers ost. Engrondaziun dalla surfatscha d’exposiziun da mineralias. Ussa (2 localitads, senza corridor) 46 m2, niev: ca. 90 m2 – Engrondaziun dalla sala. Ussa 47 m2, niev: ca. 60 m2 – Construcziun d’igl archiv cultural sin l’engrondaziun dalla partiziun da mineralias. Nova partiziun dil MLT: 76 m2 – 80 m2
14.07.2016	Sentupada cun Gion Caminada a Glion. Scumiada da patratgs ed ideas.
04.08.2016	Gallaria Alpina. Quella vegn serrada cun la fin digl onn 2016. Ils objects ein previ da transportar ord la val. President communal Beat Röschlin,Tarcisi Hendry e Mario Hitz ein sentupai cun dunna Habermacher, responsabla, per la Gallaria Aplina a Sedrun. L’idea ei da salvar entgins da quels exponats en Tujetsch ed exponer quels eventualmein el MLT.
23.08.2016	Gion Caminada, sentupada a Sedrun. Scumiada d’ideas, era en connex cun la Gallaria Alpina. Visitau communablamein quella e dau ina egliada el MLT.
07.10.2016	Secunda radunonza dalla cumissiun MLT/ACT cun Gion Caminada. El vegn buca a persentar in project, mobein ses emprems patartgs e da cuminonza sviluppar vinavon. Protocol
27.10.2016	Sentupada a Sedrun cun Dosi Venzin. Scumiada da patratgs, ed enconuschientschas da Dosi davart mineralias, museums da mineralias ed auter. Presents Gion Caminada e siu fegl, Mario Hitz e Tarcisi Hendry.
Protocol	La planisaziun d’igl archiv cultural Tujetsch ha fatschentau intensivamein la suprastonza. Ina cumissiun cun l’entira suprastonza dil forum, gerau Mario Hitz e Ciril Monn ein pliras gadas sentupai cugl architect Gion Caminada, e ponderau la planisaziun d’in local d’archiv e l’engrondaziun dil museum, oravontut l’engrondaziun dalla partiziun da mineralias.
2017
20-07-17	3. radunonza dalla cumissiun culla presentaziun dil preproject entras igl architect Gion Caminada.
31-07-17	4. radunonza dalla cumissiun el Museum La Truaisch
16-08-17	5. radunonza dalla cumissiun cun discussiun dils giavischs e midadas dalla cumissiun cun architect Gion Caminada.
19-08-17	Sentupada cugl architect a Vrin/Cons (Tarcisi)
09-11-17	Viseta dil Museum d’art e Museum da natira a Cuera. Signur Kunz meina nus atras il Museum d’art e discussionescha cun nus nies project!
Protocol	La cumissiun ei seradunada pliras gadas el decuors digl onn. Pil pli han quellas sedutas giu liug en preschientscha digl architect Gion Caminada. El decuors ei seformau in project che ha en tuts graus cuntentau ils commembers dalla cumissiun. Sin la fin digl onn 2017 spetgein nus il project definitiv cun ina calculaziun dils cuosts. Il process politic, sco era la segironza dalla finanziaziun duei succeder el decuors digl onn 2018. Nossa finamira ei da forsa saver entscheiver a realisar quei project cultural igl onn 2019.
2018
27-07-18	Presentaziun dil project final culla calculaziun dils cuosts entras il planisader Gion Caminada.
29-08-18	Sentupada cun president communal Beat Röschlin pert. ponderaziun davart ereger cun il Museum La Truaisch ina fundaziun.
26-11-18	Presentaziun dil project „Truaisch cultuarla“ alla suprastonza communala.
Protocol	Suenter in liung temps da preparaziun ha la cumissiun preparatorica saviu presentar il preproject alla suprastonza communala. Avon nus stat ussa il process politic e la via da finanziaziun dil project. En vesta stat era la midada dil museum en ina fundaziun, quei ord motivs da recaltgar sustegn finanzial. Ussa spetgein nus la posiziun dallas autoritads communalas. En mira vein nus secapescha era la presentaziun dil project alla populaziun tuatschina.
2019
16-01-19	Communicaziun dalla suprastonza communala entras president communal Beat Röschlin: Il project „Engrondaziun dil museum, partiziun cristallas e sala, sco era l’erecziun d’in archiv cultural“ vegn buca sustenius davart las autoritads communalas (finanzas , liug)! Quei vul dir: Il project TRUAISCH CULTURALA ei en quella fuorma buca realisabels! Ils Forum cultural Tujetsch sto sez anflar la via co realisar in archiv cultural en atgna reschia.
30-01-19	Davosa seduta dalla cumissiun. Matrio Hitz, gerau e president dalla cumissiun orientescha. En vesta dil differents projects ella val e la situaziun finanziala sa la suprastonza da vischnaunca buca sustener il project Truaisch culturala. Il project sez ha anflau renconuschientscha, cul liug han els sincerau d’haver miseria. Il Forum cultural Tujetsch vegn ussa a prender sez enta maun l’erecziun d’in archiv cultural per Tujetsch. La cumissiun vegn cassada!
	Plans dil preproject
	Visualisaziun dil preproject: seniester igl object existent cun la cultura, enamiez l’entrada cul foyer e dretg, suren igl archiv cultural, enamiez la sala e sut tiara la partiziun da cristallas cun ina grondezia da 150 m2.
2019 Protocol	A partir digl onn 2015 vein nus dau l’entschatta culla projectaziun d’in archiv cultural per la val. Sul l’egida digl architect Gion Caminada vein nus ensemen cun el sviluppau in bien project cun cuosts da rodund 2.2 milliuns. Prioritad vein nus mess sin la partiziun da mineralias, ina sala sco luvratori cultural ed igl archiv cultural. Ils 25 d’october 2019 ha la cumissiun presentau il project alla suprastonza communala. Ord motivs da finanzas vul la suprastonza denton buca persequitar quei project. Il FcT ha decidiu da cuntinuar en atgna reschia cun l’erecziun d’in archiv silla parcella dil museum. Il preproject ei ussa avon maun cun la finamira d’uonn liquidar il process da damonda da baghegiar, procurar per la finanziaziun e forsa saver entscheiver alla fin digl onn 2020 culla construcziun. Aschia savess l’inauguraziun succeder la fin digl onn 2021. L’organisaziun dil project secumpona d’ina cumissiun da baghegiar cun ils commembers dalla suprastonza dil FcT, lu d’ina cumissiun da finanzas cun cassier Tumaisch Valier sco cau e Romy Bohnenblust, sco specialista da finanzas. Quella cumissiun duei sepudend aunc survegnir silmeins 1-2 commembers/as. Dasperas dat ei aunc in comite da padrinadi. Tochen oz secumpona quel dad Avat Vigeli Monn, ambassadur Daniel Cavegn, cusseglier naziunal Martin Candinas ed architect Gion Caminada. Quellas persunas ein segideivlas cun sustener il project en general, mo era sco agid e sustegn da recaltgar las finanzas necessarias. Dil reminent ei il project calculaus cun 1.1 milliun. Il president muossa ussa aunc treis plans dil preproject che presentan la fatschada el vest e l’entrada el nord. L’auter plan muossa igl intern digl archiv cun ina sala multifara, cul magazin dallas archivalias e tut igl auter necessari. El decuors dalla primavera vegn a succeder la presentaziun dil project alla publicitad.
2019 Protocol	Dapi il mars 2019 fuorma la suprastonza dil FcT era la cumissiun da baghegiar in archiv cultural en Tujetsch. Cun la suprastonza communala essan nus secunvegni el senn da saver far diever dalla parcella dil museum per quei intent, numnadamein la part il pli el nord che cunfina culs parcadis dalla vischnaunca. Per la planisaziun nova havein nus vinavon engaschau igl architect Gion Caminada da Vrin. El decuors digl onn 2019, cun entginas sedutas ed uatgas el liug da baghegiar, ei seformau ina nova idea ed in niev baghetg pigl archiv cultural. Ord plirs studis ei la finala sesviluppau ina idea definitiva. Sper la cumissiun da baghegiar dat ei ina gruppa da finanziaziun, tgamunada da nies cassier Tumaisch Valier. Plinavon vein nus encuretg padrins pigl archiv cultural. Quels sustegnan nossa lavur cun plaid e cussegl sco era cun presentar nos interess anoviars.
2020	Cun l’entschatta digl onn ein ils plans deatagliai avon maun. Ussa sepassein nus ella fasa da preparativas da baghegiar. Era la finanziaziun sto vegnir segirada e silsuenter duei succeder ina presentaziun publica. Sch’ei va propi bein savein nus aunc entscheiver igl atun 2021. Denton segiramein el decuors dalla primavera 2022.
	La Quotidiana dils 30 da zercladur 2020
2020	Per la fin digl onn retschevein nus da nies architect Gion Caminada ils plans finals per la construcziun da nies archiv cultural. La fasa finala da preparaziun sa definitivamein entscheiver. Quella cumpeglia en emprema lingia la finanziaziun restonta, la damonda da baghegiar ed auter.
	Cheu aschuntau ils plans – Plan_Plaunterren.jpeg – Plan_Sutterran.jpeg – Plan_Vesta_1.jpeg – Plan_Vesta_2.jpeg
2021	Diversas preparaziuns. Studis da finanziaziun.
2021 Protocol	La banca Raiffeisen ha schenghegiau al FcT siu sistem dad arcunar documents che sesanflava ella anteriura banca a Rueras. Muort la vendita dallas localitads, havein nus stuiu demontar e dislocar gl’entir sistem. Quella lavur han Beni Hendry, Alfred Capaul e Teo Berther surpriu. La vischnaunca ha mess a disposiziun il vegl local da pumpiers en casa da scola a Rueras per deponar ad interim. Cun l’erecziun digl archiv vegn quei sistem integraus e plazzaus leu ed el survescha sco plazzament per varga 800 scatlas d’archiv. Engraziament alla Banca Raiffeisen ed als treis luvrers. El decuors digl onn sefa in flyer d’informaziun (A3 faldau) pigl Archiv cultural Tujetsch. Quel duei oravontut survir per far enconuschent il project e per recaltgar las finanzas. Il project ei calculaus cun 1.5 milliuns francs. Ton las persunas da padrinadi, avat Vigeli Monn, architect Gion Antoni Caminada, diplomat Daniel Cavegn, cusseglier naziunal Martin Candinas ed anteriur cusseglier naziunal Dumeni Collumberg, sco era la cumissiun da finanzas cun anteriur cusseglier naziunal Dumeni Collumberg, specialista da finanzas Romy Bohnenblust, Rene Epp, banca Raiffesien, ein numnadas, eligidas e semtgadas per las proximas activitads. L’entschatta dall’emprema mesadad digl onn 2022 ei previu da presentar il project alla publicitad. El decuors digl onn duei succeder la partenza per recaltgar il rest dalla finanziaziun, quei vul dir ina tiarza dalla summa, en consideraziun dil miez milliun ch’il FcT posseda gia e l’empermischun fatga dallas autoritads communalas da sustener il project cun in miez milliun. Il process dalla lubientscha da baghegiar duei era succeder egl onn 2022, la surdada dallas lavurs ed insumma las preparaziuns per saver entscheiver baul la primavera 2023.
2022	Ponderaziun spertuccont la finanziaziun Creaziun d’in flyer. ACT_Flyer.pdf Presentaziun dil project, ils 8 d’avrel 2022 en sala Cristalla/Dulezi, Sedrun
2022 Protocol	La fasa dalla finanziaziun finala ei activamein en moviment e quei dapi la stad 2022. La gruppa da finanazs cun Dumeni Columberg e Romy Bohnenblust e la suprastonza han sentiu ch’ei va buca ton tgunsch da vegnir tier las finanzas necessarias. Biars, memia biars, han refusau in susteniment. Denton van nossas activitads e stentas da recaltgar il susteniment finanzial vinavon. Il project ei calculaus cun cuosts totals da 1.63 milliuns, actualmein stattan 1.272 millliuns a disposiziun. Concret mauncan actualmein aunc rodund 350’000 francs. Tgunschamein ed ord la perspectiva actuala vegn l’entschatta dall’erecziun digl edifeci cultural a sestuschar sigl onn 2024.
2023	La vischnaunca contribuescha la summa da 675’000 frs. pil project archiv cultural.
2023	La finanziaziun ei garantida. Lubientscha da baghegiar vegn inoltrada. La lenna vegn pinada en nos uauls e rasenada avon resgia Schmid, Gonda
2023
	Settember profils ed il meins october l’emprema lenna sper la resgia a Gonda
2023	Doc_oct_2023
2023	La resgia a Sedrun en survetsch digl Archiv cultural
2024	Plans dils 8 da matg 2024
2024	02-07-2024 Emprema badelada
2024	11-07-2024